مقدمه
سبک والدگری سختگیرانه یا کنترل‌گری والدین، یعنی بیش از حد مدیریت کردن رفتارها و تصمیمات کودک همراه با نادیده گرفتن نیازهای استقلالی و فردی او. این سبک، برخلاف والدگری مقتدرانه که تعادلی بین محبت و قوانین ایجاد می‌کند، می‌تواند به پیامدهای منفی در آینده‌ی کودک منجر شود.
سبک‌های والدگری: مقتدر در برابر کنترل‌گر
والدگری مقتدرانه: این سبک با انتظارهای متناسب با سن کودکان، قرارهای واضح و مشخص و ارتباط همدلانه همراه است. والدین دلیل قرارها را متناسب با سن کودکان به صورت کوتاه و واضح توضیح می‌دهند و به فرزند حق انتخاب در چهارچوب مشخص شده توسط والدین می‌دهند. چنین کودکانی معمولاً مستقل و بااعتماد به نفس هستند.
والدگری سختگیرانه یا کنترل‌گر: در این نوع، والدین قرارهایی بدون انعطاف و نامتناسب با سن کودکان اعمال کرده، محبت و توضیح را فراموش می‌کنند، و از ابزارهایی مانند تهدید، تنبیه و محدودیت‌های شدید استفاده می‌کنند.
پیامدهای منفی سبک والدگری سختگیرانه
۱. کاهش عزت نفس و خودکارآمدی
کودکانی که تحت والدگری کنترل‌گر رشد می‌کنند، اغلب باور می‌کنند که عشق و پذیرش شرطی است و فقط وقتی از والدین اطاعت کنند دوست‌داشتنی و ارزشمند هستند. این باعث کاهش اعتماد به نفس و خودمختاری کودک می‌شود.
۲. مشکلات روانی و عاطفی در بلندمدت
مطالعات نشان می‌دهند کودکانی که والدین بسیار کنترل‌گر داشته‌اند، در بزرگسالی بیشتر دچار اضطراب، افسردگی و احساس بی‌ارزشی می‌شوند.
۳. مشکلات در روابط فردی و تحصیلات
نوجوانانی که احساس کردند والدینشان کنترل‌گر بوده‌اند، در روابط بین‌فردی، تصمیم‌گیری و تحصیل با چالش‌هایی روبرو هستند، مانند نمرات پایین‌تر، کمبود استقلال فکری و وابستگی بیش از حد به دیگران.
۴. سختی در تنظیم احساسات و رفتار خودمختار
کنترل‌گری زیاد مهارت تنظیم احساسات در کودک را دچار چالش می‌کند. به جای یادگیری مدیریت رفتار، کودکان به صورت واکنشی عمل می‌کنند و نمی‌توانند مستقلانه تصمیم بگیرند.
مثال‌های مشخص والدگری سختگیرانه یا کنترل‌گر
- استفاده از پاداش و تنبیه‌ها: مثل وعده تنبیه یا پاداش برای رفتار مشخص.
- قوانین نامتناسب با سن کودک و سخت گیرانه، بدون انعطاف یا توضیح مشخص برای کودک.
- به کودک فرصت نشان دادن علایق شخصی و خود منحصر به فردش داده نمی‌شود.
- نداشتن احترام به حریم شخصی کودک؛ کنترل همه‌جانبه در رفتار و فضای کودکی.
راهکارها: حرکت به سمت والدگری مقتدرانه و حمایت‌گر
۱. ایجاد تعادل بین محبت و قانون
همان‌طور که در سبک والدگری مقتدر مطرح است، باید محدودیت‌های واضح همراه با ارتباط گرم و توضیحات منطقی و متناسب با سن کودک برقرار باشد.
۲. ایجاد فضای امن و دادن فرصت تصمیم‌گیری به کودک
اجازه دهید فرزند متناسب با سن و توانایی خود از میان دو گزینه‌ی مطرح شده توسط والدین، یکی را انتخاب کند تا حس مسئولیت و خودشکوفایی او تقویت شود.
۳. تقویت خودباوری و نگرش رشد
مطالعات نشان می‌دهند والدگری مقتدرانه باعث می‌شود کودک باور به رشد خود داشته باشد، اعتماد به نفس پیدا کند و رفتارهای پیشرو داشته باشد.
۴. اجتناب از کنترل‌گری آنلاین
استفاده از برنامه‌های کنترل از راه دور (برای رفتار آنلاین کودک) می‌تواند حس بی‌اعتمادی ایجاد کند و استقلال او را تضعیف کند.
نتیجه‌گیری
کنترل‌گری والدین، چه به قصد پرورش کودک، چه از نگرانی، اغلب منجر به احساس بی‌اعتمادی، عدم توانمندی در تصمیم‌گیری و مشکلات روانی در آینده می‌شود.
راه حل، والدگری مقتدرانه است: ترکیب محبت، قوانین معقول، ارتباط همدلانه و احترام به استقلال کودک.
ما در کودکستان پردیس سلاله با ایجاد آگاهی برای والدین از طریق نشست‌های والدانه و دانش افزایی‌ها تلاش در همراهی والدین به سمت والدگری مقتدرانه داریم و تسهیل‌گران در کودکستان، قرارهای متناسب با سن کودکان را همراه با محبت و مهربانی، با شریک کردن کودکان در این قرارها و توضیح واضح و مشخص پیش می‌برند.
بدون دیدگاه