از دست دادن یک عزیز تجربه‌ای دردناک و پیچیده است، به‌ویژه برای کودکان که درک کاملی از مفهوم مرگ ندارند. نحوه‌ی مواجهه‌ی بزرگ‌ترها با این موضوع می‌تواند تأثیر عمیقی بر روند سوگواری و سلامت روانی کودک داشته باشد. در این مقاله، با بهره‌گیری از منابع معتبر انگلیسی و نکات تخصصی، راهکارهایی برای کمک به کودکان در مواجهه با سوگ ارائه می‌دهیم.
چطور به کودکان در مواجهه با سوگ کمک کنیم؟
۱. برقراری ارتباط صادقانه و مناسب با سن کودک
استفاده از زبان ساده و صریح در توضیح مرگ به کودکان اهمیت دارد. عباراتی مانند “او به خواب رفته” یا “ما او را از دست دادیم” می‌توانند باعث سردرگمی شوند. بهتر است از واژه‌هایی مانند “او مرده است” استفاده کنید و مفهوم مرگ را به‌صورت قابل فهم برای کودک توضیح دهید. همچنین، پاسخ‌گویی به سؤالات مکرر کودک با صبر و حوصله به او کمک می‌کند تا احساس امنیت کند.
۲. حفظ روال‌های روزمره و ایجاد حس امنیت
در دوران سوگ، حفظ برنامه‌های روزمره مانند زمان خواب، وعده‌های غذایی و فعالیت‌های منظم می‌تواند به کودک احساس ثبات و امنیت بدهد. این روال‌ها به کودک کمک می‌کنند تا در مواجهه با تغییرات ناشی از فقدان، احساس کنترل بیشتری داشته باشد.
۳. تشویق به بیان احساسات و استفاده از روش‌های خلاقانه
کودکان ممکن است نتوانند احساسات خود را به‌صورت کلامی بیان کنند. استفاده از روش‌های خلاقانه مانند نقاشی، بازی، نوشتن داستان یا ساختن جعبه خاطرات می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا احساسات خود را ابراز کنند. این فعالیت‌ها به کودک اجازه می‌دهند تا به‌صورت غیرمستقیم با احساسات خود روبه‌رو شود.
۴. ایجاد فضا برای یادآوری و گرامی‌داشت خاطرات
تشویق کودک به یادآوری خاطرات خوب با فرد فوت‌شده می‌تواند به فرآیند سوگواری کمک کند. ساختن جعبه خاطرات، نوشتن نامه به فرد از دست‌رفته یا مرور عکس‌های مشترک می‌تواند به کودک احساس نزدیکی با عزیز از دست‌رفته بدهد و به او در پذیرش واقعیت کمک کند.
۵. مشارکت در مراسم سوگواری
اجازه دادن به کودک برای حضور در مراسم سوگواری و حتی مشارکت در بخش‌هایی از آن، مانند انتخاب آهنگ یا خواندن یک متن، می‌تواند به او کمک کند تا بهتر با مفهوم مرگ کنار بیاید. البته، باید به تمایل و آمادگی کودک توجه کرد و او را مجبور به حضور نکرد.
۶. توجه به تفاوت‌های سنی در درک مرگ
درک کودکان از مرگ با توجه به سن آن‌ها متفاوت است:
- کودکان زیر ۵ سال: ممکن است مرگ را موقتی یا قابل بازگشت بدانند. توضیح ساده و تکرار اطلاعات می‌تواند به درک بهتر کمک کند.
- کودکان ۶ تا ۹ سال: شروع به درک نهایی بودن مرگ می‌کنند اما ممکن است احساس گناه یا مسئولیت کنند. اطمینان دادن به آن‌ها که مرگ تقصیر آن‌ها نیست، ضروری است.
- نوجوانان: درک کامل‌تری از مرگ دارند اما ممکن است احساسات خود را پنهان کنند یا با رفتارهای متفاوتی واکنش نشان دهند. تشویق به گفتگو و ارائه حمایت عاطفی اهمیت دارد.
۷. مراقبت از خود به‌عنوان والد یا مراقب
والدین و مراقبان نیز در دوران سوگ نیاز به حمایت دارند. مراقبت از سلامت روانی خود و درخواست کمک در صورت نیاز، نه‌تنها برای خود فرد مفید است بلکه به او امکان می‌دهد تا بهتر از کودک حمایت کند.
۸. استفاده از منابع و خدمات حمایتی
نتیجه‌گیری
کمک به کودکان در مواجهه با سوگ نیازمند صبر، درک و حمایت مداوم است. با برقراری ارتباط صادقانه، حفظ روال‌های روزمره، تشویق به بیان احساسات و استفاده از منابع حمایتی، می‌توان به کودکان کمک کرد تا این دوران سخت را پشت سر بگذارند و به‌سلامت روانی خود بازگردند.
منابع
Barnardo’s: 7 tips for helping children cope with grief
St Michael’s Hospice: Supporting children through grief
MSU Extension: Helping children cope with loss – Part 2: Supporting grieving children
Mayo Clinic Press: Helping children cope with death
Firefly Therapy Austin: Helping children cope with grief & loss
Batesville: Helping children cope with grief
Teepee Day Nursery: Supporting children through grief
Pure Cremation: Helping children cope with grief and loss
بدون دیدگاه